Cảm cúm là một trong những bệnh thường gặp nhất khi thời tiết thay đổi hoặc hệ miễn dịch suy giảm, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù cảm cúm có thể tự khỏi sau một thời gian ngắn nhưng việc bổ sung dinh dưỡng đúng cách có thể giúp cơ thể giảm bớt các triệu chứng khó chịu và phục hồi nhanh chóng. Từ những nguyên liệu gần gũi trong nhà bếp, nhiều món ăn không chỉ cung cấp năng lượng mà còn hỗ trợ trị cảm cúm hiệu quả. Vậy, hãy cùng Trang Vàng Nông Nghiệp khám phá những món ăn giúp trị cảm cúm hiệu quả trong bài viết dưới đây.
Cảm cúm là gì? Triệu chứng và nguyên nhân mắc bệnh cảm cúm
Cảm cúm là gì?
Cảm cúm là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus gây ra, thường gặp ở mọi đối tượng và gây ra các triệu chứng như sốt, ho, đau họng, nghẹt mũi, và mệt mỏi. Bệnh cảm cúm có thể khiến cơ thể suy yếu và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày. Việc kết hợp dinh dưỡng lành mạnh và các biện pháp hỗ trợ có thể giúp cơ thể tăng sức đề kháng, giảm triệu chứng và hồi phục nhanh hơn.
Triệu chứng của cảm cúm
Các triệu chứng cảm cúm có thể khác nhau ở từng người nhưng thường bao gồm:
- Sốt cao: Thường trên 38°C.
- Ho khan: Ho kéo dài và có thể kèm theo đau họng.
- Đau nhức cơ bắp: Đặc biệt ở lưng, cánh tay và chân.
- Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi và suy nhược kéo dài, thậm chí sau khi các triệu chứng khác đã giảm.
- Đau đầu: Thường xuyên xuất hiện cùng với cảm giác buồn nôn.
- Sổ mũi và nghẹt mũi: Đây cũng là triệu chứng thường gặp.
- Ớn lạnh và đổ mồ hôi: Cảm giác lạnh run rẩy có thể xen kẽ với cơn sốt.
- Đau họng: Cảm giác đau và khô rát cổ họng khi nuốt.
Nguyên nhân gây cảm cúm
Cảm cúm do virus cúm gây ra, phổ biến nhất là các chủng thuộc ba loại chính là cúm A, cúm B và cúm C. Virus cúm thường lây qua:
- Giọt bắn từ người bệnh: Khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện, virus có thể lan ra không khí và lây nhiễm qua đường hô hấp.
- Tiếp xúc trực tiếp: Khi chạm vào các bề mặt chứa virus như tay nắm cửa, bàn ghế, sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng.
- Môi trường đông đúc: Những nơi đông người, không gian kín dễ tạo điều kiện cho virus lây lan.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc cúm bao gồm: hệ miễn dịch suy yếu, tiếp xúc gần với người mắc bệnh, hoặc không tiêm phòng cúm hàng năm.
Cảm cúm khác với cảm lạnh thông thường ở chỗ có thể gây biến chứng nặng hơn, như viêm phổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người già và người có hệ miễn dịch yếu.
Vai trò của dinh dưỡng trong việc hỗ trợ cảm cúm
Dinh dưỡng thực sự là nền tảng quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, từ đó chống lại các loại virus, bao gồm cả virus cúm. Khi bị cảm cúm, cơ thể cần một lượng lớn năng lượng để đối phó với các triệu chứng và phục hồi, do đó một chế độ ăn giàu dinh dưỡng sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh nhanh chóng.
Các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất là lựa chọn hàng đầu để hỗ trợ hệ miễn dịch. Đặc biệt, vitamin C nổi bật với khả năng kích thích sản sinh bạch cầu, từ đó tăng cường khả năng chống lại các mầm bệnh. Ngoài ra, vitamin D cũng rất quan trọng trong việc tăng cường miễn dịch, giúp giảm nguy cơ nhiễm virus.
Trong bối cảnh này, việc duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng với các thực phẩm giàu dinh dưỡng sẽ giúp cơ thể chống lại cảm cúm hiệu quả hơn, đồng thời đẩy nhanh quá trình phục hồi và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Các món ăn giúp trị cảm cúm
Món ăn trị cảm cúm – Cháo hành tía tô
Công dụng của cháo hành tía tô
Cháo hành tía tô là món ăn truyền thống trong Đông y có tác dụng giải cảm, làm ấm cơ thể và giúp cơ thể nhanh chóng đẩy lùi các triệu chứng như nghẹt mũi, sốt nhẹ và mệt mỏi do cảm cúm. Hành lá có tính ấm, giúp làm toát mồ hô,i trong khi tía tô có khả năng tán hàn, giải độc, giảm triệu chứng viêm họng và ho. Đây là món ăn rất nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa, giúp bổ sung nước và dưỡng chất cho người bệnh trong giai đoạn hồi phục.
Cách dùng cháo hành tía tô
Nguyên liệu:
Cách làm:
- Nấu cháo: Vo sạch gạo và nấu với khoảng 700-800ml nước cho đến khi cháo nhuyễn
- Chuẩn bị hành và tía tô: Trong khi nấu cháo, rửa sạch hành lá và tía tô. Hành cắt khúc, tía tô thái nhỏ
- Thêm hành và tía tô: Khi cháo đã chín nhừ, cho lát gừng vào, sau đó tắt bếp và thêm hành, tía tô vào khuấy đều. Nêm nếm cháo với một ít muối và nước mắm cho vừa ăn
- Để toát mồ hôi: Sau khi ăn cháo khi còn nóng, cơ thể sẽ toát mồ hôi, giúp giải cảm và giảm các triệu chứng nghẹt mũi, sốt
Cách sử dụng:
- Ăn cháo hành tía tô khi còn nóng để cơ thể toát mồ hôi và giúp giảm triệu chứng cảm cúm nhanh chóng
- Có thể ăn 1-2 lần/ngày vào lúc bị cảm cúm, tốt nhất là buổi tối trước khi đi ngủ để cơ thể giữ ấm và giúp hồi phục nhanh hơn
Món ăn trị cảm cúm – Cháo bạc hà và kinh giới
Công dụng của cháo bạc hà và kinh giới
Cháo bạc hà và kinh giới là một món ăn giải cảm phổ biến trong Đông y. Bạc hà có tác dụng thanh nhiệt, giải cảm, giảm nghẹt mũi, và làm dịu cổ họng, trong khi kinh giới giúp tán hàn, giảm ho và tăng cường sức đề kháng. Món cháo này giúp cơ thể toát mồ hôi, đẩy lùi các triệu chứng cảm cúm như đau đầu, nghẹt mũi, và mệt mỏi, đồng thời cung cấp năng lượng và nước cho cơ thể, giúp người bệnh mau chóng hồi phục.
Cách dùng cháo bạc hà và kinh giới
Nguyên liệu:
Cách làm:
- Nấu cháo: Vo sạch 100g gạo tẻ, sau đó nấu với khoảng 700-800ml nước cho đến khi cháo nhừ
- Chuẩn bị bạc hà và kinh giới: Trong khi nấu cháo, rửa sạch lá bạc hà và lá kinh giới, sau đó thái nhỏ cả hai loại lá
- Thêm gia vị và rau: Khi cháo đã chín, cho lát gừng tươi vào và nêm nếm muối cho vừa ăn. Tắt bếp, cho bạc hà và kinh giới vào khuấy đều để giữ được hương thơm của thảo dược
- Ăn nóng: Cháo nên được ăn ngay khi còn nóng để cơ thể dễ dàng toát mồ hôi và giảm triệu chứng nghẹt mũi, sổ mũi
Cách sử dụng:
- Ăn cháo bạc hà và kinh giới 1-2 lần mỗi ngày khi có các triệu chứng cảm cúm
- Tốt nhất nên ăn lúc còn nóng để kích thích toát mồ hôi và giảm các triệu chứng viêm họng, nghẹt mũi
Món ăn trị cảm cúm – Súp gà
Công dụng của súp gà
Súp gà được coi là một phương pháp tự nhiên tuyệt vời để hỗ trợ điều trị cảm cúm. Nó cung cấp nguồn protein dồi dào, giúp tăng cường hệ miễn dịch và giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng. Nước dùng gà có tác dụng làm dịu cổ họng, giảm viêm đường hô hấp và cung cấp độ ẩm cho niêm mạc mũi, giúp giảm triệu chứng nghẹt mũi và ho. Ngoài ra, các loại rau củ trong súp như cà rốt, hành tây chứa nhiều vitamin và khoáng chất, hỗ trợ tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Cách dùng súp gà
Nguyên liệu:
- 200g thịt gà (tốt nhất là thịt gà ta hoặc gà công nghiệp đã lọc xương)
- 1 củ cà rốt
- 1 củ khoai tây
- 1 củ hành tây
- 1-2 nhánh hành lá
- Gia vị: muối, tiêu, nước mắm
Cách làm:
- Chuẩn bị nguyên liệu: Gà rửa sạch, luộc chín rồi xé nhỏ thịt và giữ lại nước luộc gà làm nước dùng. Cà rốt, khoai tây gọt vỏ và cắt hạt lựu cùng với hành tây bóc vỏ và thái nhỏ
- Nấu súp: Đun sôi nước dùng gà, thêm cà rốt, khoai tây vào nấu khoảng 10-15 phút cho đến khi rau củ mềm. Sau đó, cho thịt gà xé vào nồi, nêm muối và nước mắm theo khẩu vị, nấu thêm khoảng 5-7 phút
- Hoàn thiện: Khi súp đã chín, thêm hành lá cắt nhỏ vào và tắt bếp
Cách sử dụng:
- Ăn súp gà khi còn nóng để giúp làm dịu cổ họng, giảm nghẹt mũi, và bổ sung năng lượng. Có thể ăn 1-2 lần/ngày trong thời gian bị cảm cúm để hỗ trợ phục hồi nhanh chóng
- Súp gà dễ tiêu, rất thích hợp cho người ốm yếu và giúp duy trì dưỡng chất trong giai đoạn bị bệnh
Món ăn trị cảm cúm – Trà gừng mật ong
Công dụng của trà gừng mật ong
Gừng chứa gingerol – một chất có tác dụng kháng viêm, giúp giảm đau họng, nghẹt mũi và ho do viêm đường hô hấp. Ngoài ra, gừng còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm ấm cơ thể, rất hữu ích trong việc điều trị cảm cúm. Trong khi đó, mật ong có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và tăng cường sức đề kháng. Khi kết hợp, gừng và mật ong là phương pháp tự nhiên hiệu quả giúp hỗ trợ điều trị các triệu chứng của cảm cúm.
Cách dùng trà gừng mật ong
Nguyên liệu:
- 1 củ gừng tươi (khoảng 20-30g)
- 1-2 thìa cà phê mật ong nguyên chất
- 200-250ml nước sôi
Cách làm:
- Rửa sạch gừng, cạo vỏ và thái lát mỏng hoặc đập dập
- Đun sôi 200-250ml nước, sau đó cho gừng vào ngâm trong nước sôi khoảng 5-10 phút để chiết xuất tinh chất từ gừng
- Để nước nguội dần (khoảng 40°C), sau đó thêm 1-2 thìa cà phê mật ong vào và khuấy đều
Cách sử dụng:
- Uống nước gừng mật ong 2-3 lần mỗi ngày để giảm triệu chứng đau họng, nghẹt mũi và ho
- Nên uống vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ để đạt hiệu quả tốt nhất
Lưu ý: Tránh cho mật ong vào nước quá nóng vì nhiệt độ cao có thể làm mất các enzyme và dưỡng chất quý giá trong mật ong.
Xem thêm: TOP 9+ Các loại đậu tốt cho sức khỏe không thể bỏ qua
Món ăn trị cảm cúm – Chanh và nước ấm
Công dụng của chanh và nước ấm
Chanh giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch, đồng thời có khả năng chống oxy hóa, giúp cơ thể đối phó với virus và vi khuẩn gây bệnh. Khi kết hợp với nước ấm, chanh giúp làm dịu cổ họng, giảm viêm và ho, hỗ trợ tiêu hóa, và giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, nước ấm kết hợp với chanh giúp bổ sung nước, làm dịu cơn đau họng và giữ ẩm cho cơ thể khi bị cảm cúm.
Cách dùng chanh và nước ấm
Nguyên liệu:
- 1 quả chanh tươi
- 200ml nước ấm (khoảng 40°C – 50°C)
- 1-2 thìa cà phê mật ong nguyên chất (tùy chọn)
Cách làm:
- Chuẩn bị nước ấm: Đun nước và để nguội xuống khoảng 40-50°C để không làm mất đi dưỡng chất từ chanh và mật ong
- Vắt chanh: Cắt đôi quả chanh và vắt lấy nước cốt vào cốc nước ấm
- Thêm mật ong (tùy chọn): Nếu muốn thêm vị ngọt và tăng cường khả năng kháng khuẩn, bạn có thể cho 1-2 thìa cà phê mật ong vào và khuấy đều
Cách sử dụng:
- Uống 2-3 lần mỗi ngày, đặc biệt là vào buổi sáng khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ để hỗ trợ giảm các triệu chứng như đau họng, nghẹt mũi và mệt mỏi
- Nước chanh ấm giúp giữ cơ thể đủ nước và tăng cường đề kháng trong quá trình hồi phục khi bị cảm cúm
Các món ăn nên tránh khi bị cảm cúm
Khi bị cảm cúm, việc lựa chọn thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Một số loại thực phẩm có thể làm nặng thêm triệu chứng và làm chậm quá trình hồi phục, nên được tránh. Dưới đây là những món ăn cần hạn chế:
- Thực phẩm nhiều muối: Các món ăn chứa nhiều muối có thể làm tăng tình trạng khô họng, gây khó chịu và làm chậm quá trình lành bệnh. Muối cũng có thể làm mất nước và làm giảm sản xuất chất nhầy bảo vệ họng.
- Đồ ăn nhiều đường: Thực phẩm nhiều đường như bánh kẹo, đồ ngọt có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và gây viêm từ đó làm tăng các triệu chứng của cảm cúm như viêm họng và ho.
- Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Các món chiên xào, đồ ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ có thể gây khó tiêu và làm cơ thể mệt mỏi hơn. Chúng cũng có thể làm tăng viêm nhiễm và khiến tình trạng cảm cúm trở nên nặng hơn.
- Đồ uống chứa caffein và cồn: Caffein (trong cà phê, trà đặc) và cồn (rượu, bia) có thể làm cơ thể mất nước từ đó gây ra sự mất cân bằng điện giải và khiến cơ thể khó hồi phục hơn.
- Thức ăn cứng và khô: Những món ăn như khoai tây chiên, bánh quy giòn có thể làm tổn thương niêm mạc cổ họng, làm tăng cảm giác khó chịu và kéo dài triệu chứng ho, đau họng.
Tránh các loại thực phẩm này sẽ giúp bạn giảm bớt triệu chứng khó chịu và hồi phục nhanh hơn khi bị cảm cúm.
Các biện pháp hỗ trợ trị cảm cúm
- Uống đủ nước: Uống nước thường xuyên giúp giữ ẩm cho cơ thể và giảm các triệu chứng như khô họng và nghẹt mũi. Nước cũng giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể nhanh hơn.
- Súc miệng bằng nước muối: Nước muối có tính kháng khuẩn, giúp làm giảm viêm họng và tiêu diệt vi khuẩn trong khoang miệng. Việc súc miệng bằng nước muối ấm hàng ngày sẽ giúp giảm viêm hiệu quả.
- Xông hơi: Xông hơi với các loại thảo dược như lá bạc hà, gừng, tía tô giúp làm thông mũi, giảm nghẹt mũi và làm dịu các cơn ho. Hơi nước nóng giúp làm mềm niêm mạc mũi và họng, làm dễ thở hơn
- Nghỉ ngơi và giữ ấm cơ thể: Nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể tập trung năng lượng vào việc chống lại virus cúm. Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng họng và mũi, có thể giúp giảm triệu chứng và phòng ngừa cảm cúm tiến triển nặng hơn.
Xem thêm: TOP 6+ Loại tinh dầu thiên nhiên cao cấp, đáng đồng tiền
Câu hỏi thường gặp liên quan đến các món ăn trị cảm cúm
Gừng và mật ong có phù hợp với tất cả mọi người không?
Trả lời: Gừng và mật ong là những nguyên liệu tự nhiên tốt cho sức khỏe, tuy nhiên, những người có bệnh lý liên quan đến dạ dày, loét dạ dày hoặc trào ngược axit nên cẩn trọng khi sử dụng nhiều gừng. Mật ong không nên dùng cho trẻ dưới 1 tuổi do nguy cơ ngộ độc botulinum.
Cháo hành tía tô có thể dùng cho trẻ em không?
Trả lời: CÓ, cháo hành tía tô có thể dùng cho trẻ em trên 2 tuổi, giúp giải cảm và làm ấm cơ thể. Tuy nhiên, nên điều chỉnh lượng gia vị phù hợp và tránh quá cay để trẻ dễ ăn hơn.
Chanh và nước ấm có thể dùng cho người bị đau dạ dày không?
Trả lời: Người bị đau dạ dày nên cẩn thận khi uống nước chanh vì tính axit trong chanh có thể làm kích ứng niêm mạc dạ dày. Bạn có thể thử pha loãng nước chanh hoặc kết hợp với mật ong để giảm bớt tác động này.
Kết luận
Chế độ dinh dưỡng và các biện pháp hỗ trợ như nghỉ ngơi, uống nước đầy đủ hay giữ ấm cơ thể đều đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị cảm cúm. Bằng cách kết hợp những món ăn trị cảm cúm và việc thực hiện các biện pháp chữa bệnh phù hợp, bạn sẽ giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng và duy trì sức khỏe tốt hơn. Hy vọng với những chia sẻ của Trang Vàng Nông Nghiệp bạn đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích để chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình.
Tìm hiểu thêm: Top 10 loại dược liệu Tây Bắc quý như vàng, tốt cho sức khỏe