Nấm làm được nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng, chế biến tương đối đơn giản. Đặc biệt được những người ăn chay ưa thích do chứa nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt là đạm. Có rất nhiều loại nấm đang được bán trên thị trường như nấm linh chi, nấm bào ngư trắng, nấm hào hương, nấm sò nâu….
Dù vậy, năm nào cũng luôn xảy ra ngộ độc nấm, có khi cả gia đình bị ngộ độc. Nấm ăn càng nhiễm độc chậm càng khó chữa. Nhiều trường hợp nặng dẫn đến mất mạng. Hãy cùng trang vàng nông nghiệp tìm hiểu cách sử dụng nấm đúng cách nào
Xem thêm
Hướng dẫn 7 cách chế biến nấm kim châm ngon tuyệt hảo – ăn là mê
Top 3 loại nấm có công dụng chữa bệnh tốt nhất
Các cấp độ ngộ độc nấm
- Ngộ độc cấp tính và tức thì xảy ra sau 6 giờ ăn phải nấm độc, biểu hiện bằng kích thích đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, dị ứng da, ngứa ngáy và mệt mỏi.
- Ngộ độc chậm xuất hiện sau khi ăn 6-12 giờ, bao gồm nhiễm độc gan, thận và gây vỡ hồng cầu, xuất huyết dưới da.
- Loại ngộ độc xuất hiện sau 24 giờ đa số là ngộ độc thận gây bí tiểu, đạm urê máu cao, hôn mê, trụy tim mạch và tử vong.
Nguyên nhân ngộ độc nấm
Trong số hơn 100 loài nấm ăn, có 10 – 20 loài có độc tố có thể gây chết người một khi ăn phải. Thống kê cho thấy, 95% vụ ngộ độc nấm là do ngộ độc ăn nhầm nấm độc và 5% là do chủ quan của người dân ăn nhầm nấm bị hư hỏng trong quá trình bảo quản. Sự nguy hiểm của nấm độc còn phụ thuộc vào thổ nhưỡng, điều kiện sinh trưởng, nồng độ chất độc có trong nấm và loài nấm. Luộc, nấu, đông lạnh hoặc chế biến không làm giảm độc tính của nấm. Trẻ em, người già yếu, suy nhược thường dễ bị ngộ độc hơn những người trẻ khỏe mạnh.
Dành cho ba mẹ có con nhỏ Gợi ý các món ăn từ nấm dành cho trẻ nhỏ
Biểu hiện khi ngộ độc nấm
Nếu sau khi ăn nấm mà bạn bị nôn mửa, mệt mỏi, đi tiêu nhiều lần trong ngày thì đó là triệu chứng ngộ độc, bạn cần đến bệnh viện cấp cứu gần nhất. Tiếp xúc lâu ngày ngộ độc nặng hơn có thể trụy tim mạch hoặc tử vong. Do đó, hãy hết sức cẩn thận khi mua nấm.
Độc tố trong nấm có nhiều loại, thường gây kích ứng đường tiêu hóa, tổn thương tế bào gan thận, tê liệt thần kinh. Đặc biệt, đối với những người vừa uống rượu vừa ăn nấm, nguy cơ ngộ độc rượu càng tăng cao do lượng andehit tích tụ quá nhiều trong máu, gây cảm giác nóng bừng mặt, đau đầu, buồn nôn, hồi hộp và khó thở, nếu không được điều trị kịp thời sẽ mất mạng.
Cần hết sức lưu ý những trường hợp ăn nấm trong bàn nhậu, tiệc cưới vì rượu luôn có sẵn, nếu ăn nhầm phải nấm độc thì hậu quả khó lường.
Sơ cứu tại nhà khi ngộ độc nấm
Việc sơ cứu ngộ độc nấm rất quan trọng, vì có đến 80% bệnh nhân tử vong nếu không được sơ cứu kịp thời. Vì vậy, người dân khi thấy nấm bị ngộ độc và trong thời gian chờ cấp cứu, cần nhanh chóng thải chất độc ra khỏi cơ thể bằng cách gây nôn, dùng than hoạt để trung hòa chất độc. Đặc biệt:
- Gây nôn bằng cách ngoáy họng, hoặc dùng bàn chải đánh răng đưa sâu vào họng để gây nôn. Hoặc uống nhiều nước rồi chọc họng gây nôn (chỉ áp dụng cho người bệnh còn tỉnh), sau đó phải khẩn trương đưa đến bệnh viện.
- Uống than hoạt để hút chất độc chuyển theo phân ra ngoài. Nếu không có than hoạt tính, hãy mua Carbogast dạng viên, hoặc Carbophos 400mg / viên.
- Nếu bệnh nhân tiêu chảy nhiều phải bù nước bằng cách cho uống dung dịch oresol.
- Nếu nạn nhân bất tỉnh phải đưa đi cấp cứu ngay. Nếu bệnh nhân lên cơn co giật, hãy nằm nghiêng. Nếu bệnh nhân thở yếu, ngừng thở thì phải thở cấp cứu hoặc hô hấp nhân tạo bằng các biện pháp cấp cứu tại chỗ … Sau khi sơ cứu, cần đưa đi cấp cứu và tiếp tục điều trị, nhưng không hết nôn, hết đau và tiêu chảy.
Xem thêm: Cách bảo quản nấm linh chi được lâu giữ được đầy đủ dưỡng chất
Cách mua và sử dụng nấm tốt nhất
Khi mua nấm nên chọn loại còn non và tươi, mua nấm từ các cơ sở có uy tín. Tốt nhất nên tiêu thụ nấm trong vòng 12 giờ sau khi thu hái. Nên chần qua trước khi nấu để giảm bớt độc tính.
Cần đặc biệt lưu ý không tự ý ăn nấm khi chưa biết rõ nguồn gốc. Các loại nấm độc có nhiều màu sắc đẹp, sặc sỡ, hay mọc ở môi trường ẩm ướt, ô nhiễm, nhất là vào mùa mưa. Nấm độc chứa nhiều nước màu trắng đục như sữa. Được nấu trong đồ dùng bằng bạc hoặc kim loại, nấm độc có thể khiến đồ vật có màu đen. Người dân tuyệt đối không ăn nấm khi chưa biết là nấm lành hay nấm độc, tránh hậu quả đáng tiếc.
Khi mua nấm ở chợ, tốt nhất nên mua loại đã ăn được, mua ở những cơ sở uy tín. Kiểm tra kĩ xem nấm có đồng đều về chủng loại, màu sắc hay không, nấm có độc không. Nếu có biểu hiện lạ thì nên bỏ đi.
Đọc thêm
Cách chọn và sơ chế các loại nấm ngon thường được sử dụng trong các món ăn
Hướng dẫn một số cách chế biến nấm hương rừng ngon nhất
Không dùng nồi Nhôm nấu: chế biến nấm trong nồi nhôm sẽ làm cho nấm bị ngã màu, khi đó nấm không còn giữ nguyên màu sắc ban đầu.
Hãy lưu ý những điểm trên khi sử dụng các loại nấm để chúng phát huy tác dụng tốt nhất và tránh những hậu quả đáng tiếc.