Mạch nha là hương liệu rất quen thuộc với tuổi thơ của nhiều người. Nó được dùng để chế biến các loại đồ ăn vặt như: bánh, kẹo,… có vị ngọt và hương thơm đặc trưng. Vậy mạch nha làm món gì? Cùng Trang vàng nông nghiệp tìm hiểu những thông tin về mạch nha trong bài viết này nhé
Mạch nha là gì?
Đường mạch nha còn gọi là Maltose được tạo nên từ hai đơn vị glucose (có công thức hoá học là C12H22O11), đây loại mật dẻo được chế biến từ ngũ cốc (lúa mì, lúa mạch, yến mạch,…). Loại đường này mang tính dẻo, không dai và vị ngọt thanh tao, màu vàng đậm đẹp mắt, hương thơm thoang thoảng từ lúa nếp. Tại Việt Nam, làng Thi Phổ, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi là nơi sản xuất mạch nha ngon và nổi tiếng với thương hiệu mạch nha Quãng Ngãi
Mạch nha được làm từ nếp và mộng lúa già, được phơi nắng cho khô. Tiếp đó, sẽ được giã nát thành bột, gọi là bột mầm. Người ta sẽ trộn bột mầm với gạo nếp đã nấu chín thành xôi với tỉ lệ là 1: 5. Cuối cùng, đem hỗn hợp mang đi nấu, ép lọc và cô đặc nhiều lần tới khi tạo được thành phẩm là hỗn hợp có màu vàng sậm, đặc sánh.
Mạch nha có vị ngọt tự nhiên nên thường được dùng để thay cho đường trong làm bánh kẹo, nấu chè, chế biến những món ăn hoặc đồ uống. Ngoài ra, mạch nha có thể ăn được trực tiếp, hoặc sử dụng kèm với các món như: sắn, khoai, bánh tráng,…
Cách chế biến mạch nha
Nguyên liệu nấu mạch nha bao gồm: bột mộng của ngũ cốc như: lúa mạch, lúa nếp, gạo nếp, hạt lúa mạch mì đã có mầm hoặc từ sắn và mộng lúa già. Vị ngọt từ mạch nha hoàn toàn có vị ngọt của nếp và mộng lúa chứ không phải từ đường. Nếp phải có lớn hạt, không lép, phơi khô, mộng lúa phải già nắng.
Bước 1: Chế biến mộng lúa nếp
Ngâm nếp trong nước 1 ngày, sau đó vớt ra xả sạch hết nước chua. Tiếp tục, ngâm 7 tới 8 ngày nữa và phải thường xuyên tưới nước như ủ lúa mạ.
Tiếp đó, mang mộng ra rũ sạch trấu, rửa sạch và ủ tiếp cho mộng héo, xé rời ra phơi nắng thật khô giòn rồi mang giã nhỏ hoặc xay thành bột, đây là bột mầm.
Bước 2: Chế biến đường mạch nha
Gạo nếp nấu xôi, để nguội. Trộn cơm nếp với bột mộng lúa nếp đều với nhau với tỷ lệ 5 kg gạo 1 kg bột mộng. Tiếp đó, trộn đều rồi thêm nước lã với tỷ lệ 2 kg gạo 1 lít nước, cho vào chảo gang lớn, đổ nước sền sệt rồi cho thêm bột mầm vào khuấy đều và đun sôi hoặc cho lên lò nấu và khuấy nhuyễn.
Tiếp theo là lọc ép tách cặn bẩn để thu được dịch đường trước khi tiến hành cô đặc dịch, cụ thể là nấu khoảng 6 – 7 tiếng hoặc 12 tiếng đồng hồ thì đổ vào bao gai, ép lấy nước tinh chất nếp, xác bỏ đi.
Sau khi ép và lọc sạch, tiếp tục đổ vào nồi nấu tiếp cho đặc, khoảng 4-5 tiếng nữa mới thành chất dẻo, thơm thơm, ngọt thanh. Ðây là đợt nấu cô cuối cùng nên cần phải khuấy thật đều cho khỏi sít và phải để lửa thật hợp lý.
Mạch nha làm món gì? Dùng để làm gì?
Mạch nha sử dụng làm kẹo, bia
Đường mạch nha Quảng Ngãi có vị ngọt thanh là nguyên liệu cần có trong công nghiệp sản xuất kẹo, bia. Ngoài ra, đây cũng là loại đường dùng để làm những loại kẹo đặc sản của nước ta như: kẹo đậu phộng đặc sản Quảng Nam, kẹo mè xửng Huế, kẹo dừa Bến Tre.
Mạch nha dùng làm kẹo bia là vì vị ngọt thanh và độ dẻo tự nhiên mà không loại đường nào có. Hơn nữa, đây là đường có nhiều tơ, đặc biệt để lâu không bị lại đường, không bị chảy nhão do hút ẩm từ môi trường và giá đường này không quá cao.
Mạch nha làm món gì – Làm hỗn hợp quết lên các món nướng
Khi làm những món nướng hoặc quay như: gà quay, vịt quay,… thì pha đường mạch nha cùng ít nước rồi quết lên, không những giúp thịt có hương vị ngon hơn mà màu còn rất đẹp. Tuy vậy, khi nướng nên cẩn thận vì đường dễ bắt lửa dẫn tới cháy.
Sử dụng cho món mực rim, khô rim
Mạch nha có độ dẻo bóng nên người ta dùng cho các món mực rim, khô rim vừa tạo độ ngọt thanh, vừa giúp món ăn có màu hấp dẫn. Khi làm hỗn hợp rim mực hay những món khô ngoài đường, nước mắm, ớt bột,… có thể cho thêm ít mạch nha vào nấu tan, rồi cho nguyên liệu vào rim.
Mạch nha làm món gì – Làm kẹo mạch nha bò bía
Người ta thường dùng để làm kẹo mạch nha bò bía. Từ nguyên liệu là đường mạch nha, sẽ tạo ra các thanh kẹo mạch nha mỏng giòn, vị ngọt dễ chịu. Người ta sẽ bẻ kẹo cho lên bánh tráng, thêm cùi dừa bào sợi, mè đen lên trên rồi cuốn thành món bò bía. Đây món ăn vặt quen thuộc, có thể chinh phục vị giác của bất kỳ thực khách nào.
Làm món bánh tráng đường mạch nha
Bánh tráng gạo nướng lên vàng ươm, sau đó lấy đũa quết đường mạch nha lên trên, thêm chút dừa vào, bẻ gấp lại và thưởng thức, rất ngon. Đây là món dân dã, mộc mạc, nhưng ai thưởng thức thì sẽ mê ngay, là tuổi thơ của nhiều thế hệ đã gắn bó với món này.
Tác dụng và lợi ích của mạch nha
Bổ sung năng lượng cho cơ thể
Mạch nha đường là loại carbonhydrate. Đây là một trong các chất dinh dưỡng cần để cơ thể hoạt động hiệu quả, là một trong các nguồn năng lượng chính cho cơ thể. Đây cũng là nguồn nhiên liệu ưa thích và phù hợp cho não và hệ thần kinh. Chính vị thế, khi cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng, có thể hoà mạch nha với nước ẩm để dùng sẽ thấy cơ thể được phục hồi.
Nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa
Theo nghiên cứu được công bố từ Thư viện Y khoa Quốc gia Mỹ đã chỉ ra, mạch nha hỗ trợ sự phát triển của nuôi cấy men vi sinh, hỗ trợ vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Những vi khuẩn cải thiện chức năng hệ miễn dịch cho cơ thể, điều chỉnh lượng cholesterol và tăng cường hấp thụ các chất dinh dưỡng,
Cải thiện sức khỏe hệ tim mạch
Nghiên cứu cho thấy chuột ăn mạch nha có mức cholesterol xấu LDL và LDL thấp hơn so với cám lúa mì. Khi mức cholesterol xấu giảm thì sức khoẻ tim mạch được nâng cao. Nghiên cứu khác chỉ ra mạch nha có thể giảm mỡ bụng, chỉ số khối cơ thể và vòng eo, nhưng phải cần nhiều nghiên cứu hơn.
Giúp tạo ra vị ngọt
Đường mạch nha có thành phần là 2 glucose, là loại carbohydrate ngọt, nên người ta thường dùng nó để tạo vị ngọt cho món ăn, thực phẩm. Tuy nhiên, vị ngọt của nó dịu nhẹ hơn với đường cát.
Dùng để sản xuất rượu bia
Thông qua quá trình lên men, glucose, maltose và những loại đường khác được chuyển đổi thành ethanol bởi những tế bào nấm men trong trường hợp không có oxy.
Xem thêm những thông tin về chà là khô TẠI ĐÂY
Các món làm từ mạch nha
Sữa mạch nha
Sữa mạch nha là loại cháo bột làm từ hỗn hợp của lúa mạch, bột mì và sữa nguyên kem, sau đó được làm khô cho tới khi tạo thành bột. Đây là sữa thơm ngon, nó còn được coi như chất bổ sung dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và người lớn, chữa được những bệnh như: cải thiện tuần hoàn máu, mất ngủ, làm đẹp da,…
Làm kẹo đậu phộng, đậu mè
Có thể mua mạch nha về, múc ra và đun nóng, sau đó trộn cùng với hạt mè hoặc những loại hạt ngũ cốc để làm nhiều món kẹo như: kẹo đậu phộng, mùi vị sẽ không làm bạn thất vọng.
Phết bánh tráng, bánh quế
Đun mạch nha và nướng bánh tráng mè, bánh quế. Sau đó, phết mạch nha lên mặt bánh tráng hay bánh quế, rắc thêm chút hạt mè, đậu phộng, dừa nạo sợi rồi gấp bánh lại nhâm nhi. Đây là cách ăn mạch nha được nhiều người thích nhất, vị ngọt từ mạch nha kết hợp độ giòn của bánh tráng khiến ăn một lần là nhớ mãi
Làm kẹo
Món kẹo làm mưa làm gió vào mỗi dịp lễ có thể cho thêm thành phần mạch nha thay thế đường cát. Món kẹo này dễ làm mà lại rất thơm ngon, bên ngoài bắt mắt, hấp dẫn người nhìn.
Trên đây là những thông tin hữu ích về mạch nha. Hãy tham khảo và ứng dụng hiệu quả trong cuộc sống nhé
Tham khảo những công dụng của sa nhân TẠI ĐÂY